Acil Kontrasepsiyon - Acil korunma yontemleri Iliski esnasnda kondomun yrtlmas, korunma uygulamadan iliskide bulunulmas gibi durumlarda uygulanr. En yaygn kullanm alanlarndan biri de tecavuz vakalarnda kadnn gebe kalmasn engellemek icindir. Iki sekilde uygulanabilir: Yuksek dozlarda ostrojen hormonu verilmesi ve spiral taklmas. Uygulamann iliskiden sonraki ilk 72 saat tercihen ilk 24 saat icinde yaplmas gerekir. Yuksek doz ostrojen ve spiral (RIA) rahim icinde olusmas muhtemel bir implantasyonu (dollenen yumurta hucresinin uterusa yerlesmesi) engellerler. Her iki yontemde de endometrium ozelligi bozularak implantasyona elverissiz bir duruma gelir. Uygulanmas Iliskiden sonraki ilk 72 saat icinde uzman doktor tarafndan hangi yontem kullanlacagna karar verilerek uygulanr. Koruyuculuk oran ilk saatlerde uygulandg anda cok yuksektir ancak sure arttkca oran duser ve 72 saat sonrasnda koruyuculugu oldukca duser. Kimlerde uygulanmas sakncaldr? Acil kontrasepsiyon cok ozel durumlarda uygulanmas gereken bir yontemdir ve alskanlk haline getirilmemelidir. Yuksek doz ostrojen uygulamas icin dogum kontrol haplarnda bahsedilen sakncal durumlarn cogu, spiral (RIA) uygulamas icin ise RIA uygulamasnda bahsedilen sakncalarn tumu aynen gecerlidir. Avantajlar ve gebelikten koruma dsndaki yararlar Gercekten istenmeyen ve olusmas durumunda sosyal ya da tbbi problemler olusturabilecek gebeliklerin onlenmesi icin oldukca etkili bir yontemdir. Ancak koruyuculugun %100 olmadgn bilmek gerekir. Dezavantajlar ve riskleri Yuksek doz ostrojen kullanmndaki ksa vadeli dezavantaj ve risklerin cogu ile RIA kullanm ile ilgili tum dezavantaj ve riskler aynen gecerlidir. Yan etkiler Kullanlan ostrojen normalin cok daha ustunde bir doz oldugundan bulant ve kusma olaslg daha yuksektir. Bunun dsnda yuksek doz ostrojen uygulamas ilk gunlerde lekelenme yapabilir. Ertesi gun hap Kurtaj - dusuk hap Yan etkiler Kullanlan ostrojen normalin cok daha ustunde bir doz oldugundan bulant ve kusma olaslg daha yuksektir. Bunun dsnda yuksek doz ostrojen uygulamas ilk gunlerde lekelenme yapabilir. Ertesi gun hap Kurtaj - dusuk hap Ertesi gun hap Kurtaj - dusuk hap